GRUPU FETO FOINSA’E TIMOR LOROSA’E (GFFTL)

Email: [email protected]

I. INTRODUSAUN (Background Organizasaun)

Grupu Feto Foinsa’e Timor Lorosa’e (GFFTL) hanesan Organizasaun Nasional ka organizasaun feto ne’ebé luta no promove direitu feto hodi atinji igualdade depois hasoru konflitus. Grupu Feto Foin sa’e Timor Lorosa’e (GFFTL) harii iha tempu rezisténsia iha dia 13 Outubru 1998, momentu ne’ebá sei parte ida husi Dewan Solidaritas Mahasiswa Pemuda-Pemudi Timor-Timur (DSMPTT) sai hanesan movimento feto fóin sa’e hodi organiza no ajuda mane maluk sira ba libertasaun independénsia Timor Leste. Depois hetan independénsia, iha tinan 2001 GFFTL desidi sai hanesan organizasaun Nasional ho nia estatuta, programa, no mos tarjeito grupu sira. Prinsipiu GFFTL mak; oinsa aprende no hala’o asaun bazeia ba solidariedade.

GFFTL rejistu iha Ministériu da Justisa ho Nú. Reg. 277/DNRN-MJ/VI/2015 (aneksu), hanesan organizasaun non lukru ne’ebé hala’o nia servisu iha area rural. Fundus ne’ebé hetan apoiu husi doadór sira ba implementasaun programa rai iha banku no iha konta bankária foun. GFFTL mos rejistradu ona hanesan membru FONGTIL.

II. VIZAUN, MISAUN & PRINSIPIU

GFFTL nia Vizaun maka promove igualidade jeneru hodi hari’i sosiedade ne’ebe harmonia no nia Misaun maka kria kondisaun hodi halo transformasaun sosiál liu husi edukasaun alternativu hodi luta ba igualdade jéneru. Ho nia prinsipiu mak oinsa aprende no hala’o asaun bazeia ba solidariedade popular.

III. PROGRAMA

1. Alfabetizasaun (Setor Edukasaun)

2. Treinamentu Social

3. Income Generation

4. Agrikultura (Hortikultura)

5. Promove Igualidade Jeneru

6. Advokasia

IV. OBJETIVU

Objetivu husi programa GFFTL nian maka :

Ø ALFABETIZASAUN: minimiza an-alfabetu iha Timor Leste.

Ø TREINAMENTU SOSIAL: treinamentu kona-ba Direitus umanus, Violensia Domestika, Violensia Bazeia ba Jeneru no Lei Trafiku Umanu, hodi haforsa no hasa’e kapasidade no kuinhesimentu foinsa’e, grupu ka komunidade alvu sira hodi minimiza asaun violentiku sira hodi partisipa aktivu iha prosesu dezenvolvimentu nasional no hakbi’it sira atu sai lideransa alternativa ba povu no Nasaun iha futuru.

Ø INCOME GENERATION: Kria grupu feto no apoiu kapital ba Grupu feto sira ne’e hodi kria servisu iha grupu liu husi negosiu ki’ik sira no motiva sira hodi kontinua ba nia sustentabilidade.

Ø AGRIKULTURA (Hortikultura): Haforsa no hasa’e komunidade nia kuinhesimentu iha area hortikultura atu hetan rezultadu produsaun ne’ebe diak.

Ø PROMOVE IGUALDADE JENERU: Hasa’e kuinhesimentu komunidade kona ba igualdade jeneru tuir Artigu 17 iha Konstituisaun RDTL no motiva komunidade sira atu bele tau importansia ba igualdade jeneru, tantu iha publiku no iha familia liu husi knar no responsabilidade sira.

Ø ADVOKASIA: Halo maneira ho pozitivu oi-oin, atu influensia opiniaun publiku sira kona ba programa Governu nian atu promove igualidade jeneru no inkluzaun social iha seitor hot-hotu.

V. SUKSESU / ATINJIMENTU:

Husi programa GFFTL sira ne’e, iha atinjimentu lubuk ida ne’ebe atinji durante periodu programa sira, mak hanesan:

Ø Programa Alfetizasaun iha Municipiu 8 (Liquiça, Viqueque, Baucau, Lautem, Covalima, Manufahi, Oecusse, Dili) hakbiit ona komunidade lubuk ida iha Municipiu hirak ne’e konsege kuinhese ona alfabetu sira no bele asina rasik sira nia naran, iha mos komunidade bara mak konsege hatene ona lee.

Ø Programa Treinamentu Sosial, hala’o iha Municipiu 8 (Ainaro, Lautem, Bobonaro, Aileu, Viqueque, Baucau, Covalima, Oequsse), kapasita juventude sira oinsa atu lideransa alternativu, sai ezemplu ba foinsa’e sira hodi prevene aan husi asaun violensia sira no rezultadu hatudu dadaun ne’e barak mak sai ona lideransa iha instituisaun Governu no Non Governu.

Ø Income Generation: hala’o iha Municipiu Viqueque no Baucau, Kria grupu feto sira iha Municipiu Baucau no viqueque no apoiu capital ba Grupu sira ne’e hodi kria servisu iha grupu liu husi negosiu ki’ik sira no motiva sira hodi kontinua ba nia sustentabilidade.

Ø Agrikultura, hortikultura: hala’o iha Municipiu Baucau, Viqueque no Liquica. Hakbiit Grupu feto sira hodi dezenvolve sira nia kuinhesimentu no kapasidade iha servisu agrikultura nian, liu-liu hortikultura, no motiva sira oinsa mantein no kontinua ninia sustentabilidade.

Ø Promove Igualdade Jeneru: motiva ona komunidade benefisiariu sira iha Municipiu Liquiça hodi fahe knar no responsabilidade hanesan iha servisu domestika nian, hodi la defende deit ba feto sira.

Ø Advokasia, influensia seitor sira, emprezaria sira, hodi tau importansia ba igualdade jeneru no inkluzaun social iha seitor hot-hotu, involve feto, ema ho defisiensia no ema hotu sai benefisiariu no implementador.